Kızamık

• Kızamık vücudun direncini kırdığı için mikropların çeşitli iltihaplara yol açma tehlikesi yüksektir. Orta kulak iltihaplanması, bronşit, zatürre ve ishal en sık görülen komplikasyonlardır. Menenjit ve beyin iltihabı riski de bulunmaktadır.

Kızamık bir virüs ile meydana gelen bulaşıcı çocuk hastalığıdır. Eğer çocukluk yıllarında geçirilmemişse veya aşı yapılmamışsa yetişkinlerde de yaşanabilir.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, 2023 yılında dünya genelinde kızamık vakalarının sayısı artmıştır. Dünya çapında 136.000 insanın kızamıktan dolayı yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir (bir önceki yıla göre yüzde 43 artış). Yaklaşık dokuz milyon vaka görülmüştür (yüzde 18 artış).

Hastalık sağlıklı bir insana hasta bir insandan genellikle tükürük damlacıkları ile geçmektedir (konuşurken, öksürürken, çatal, kaşık vb). İyi havalandırılan bir odada bulaşma ihtimali azalır. Çamaşır ve oyuncak hastalığın bulaşmasında rol oynamaz.  

Hastalığın kuluçka süresi 8-12 gündür. Hastalığı kapmış insanlar döküntünün oluşmasından dört gün öncesinden itibaren dört gün sonrasına kadar bulaşıcıdır.

Hastalık hafif titreme, ateş yükselmesi, nezle, öksürük ve göz iltihabı, yani soğuk algınlığında görülen belirtiler ile başlar. İki üç gün sonra kızamığın en katı belirtisi olarak ağız içindeki tükürük bezlerinde toplu iğne başı büyüklüğünde çevresi koyu kırmızı lekeler görülür. Ardından aniden aşırı ateş yükselmesi ve halsizlik yaşanır. Bununla birlikte kulak arkasında başlayan ve önce yüze, daha sonra ise tüm vücuda dağılan kırmızı döküntü ortaya çıkar. Bu döküntüler 5-7 gün içinde kaybolur. Genelde lenf bezlerinde de şişkinlik oluşur.

Kızamık hastalığında ortaya çıkan belirtiler bu hastalığa özgün bir durum değildir. Belirtileri bir çok enfeksiyon ve çocuk hastalıklarında da görülür. Ama döküntü ve hastalığın seyri tanı için önemlidir. Kızamıkların %20’ye varan bir oranı döküntü olmadan seyretmekte ve tanı almamaktadır.

Kızamık vücudun direncini kırdığı için mikropların çeşitli iltihaplara yol açma tehlikesi yüksektir. Orta kulak iltihaplanması, bronşit, zatürre ve ishal en sık görülen komplikasyonlardır. Menenjit ve beyin iltihabı riski de bulunmaktadır.

İlk üç-altı ay anneden geçen doğal koruma söz konusudur. Kızamığa karşı aşı bulunmaktadır. 

Kızamık hastalığını iyileştiren ilaç bulunmamaktadır. Hastalık durumunda belirtiler tedavi edilmektedir. Gerekirse ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar verilir.  

Subakut Sklerozan Panensefalit (SSPE) kızamık mikrobunun yol açtığı bir beyin hastalığıdır ve Kurdistan’da aşıların yeterince yaygın olmamasından dolayı sık görülmektedir. Bu hastalığa kızamık geçirildikten sonra beyine yerleşen virüs neden oluyor. Virüs hastalığın bitiminden sonraki 10 yıl içinde tekrar aktif hale geçiyor ve beyinde büyük tahribata yol açıyor. Unutkanlık ve sinirlilik ile başlayan hastalık daha sonra hastayı yatağa bağlıyor ve hastalar komaya giriyor. Bu hastalık ölümcüldür.