‘Ma do destûr nêdê berajan’
Zaf hûmare de dewî bin nameyê ‘îstîmlaqkerdiþo lez’ de yenî vengkerdiþ û beraj û HESî virazîyenî. Ma do heta peynî vera nêyî de bivinderî”
Îqtîdarê AKPyî ke bi serran o warê cuye û tebîetî talan keno, polîtîkaya bêmerdimkerdiþî domneno. Newala Munzurî ke bi beraj û HESan dormeyê aye ameyo girewtiþ, Newala Munzur, Pîlemurîye, Mercan û Perî de zî bi desan beraj, qereqol, HES û sewbîna yenî viraþtiþ û bi no hawa tebîet yeno çinkerdiþ. Çemê Perî yo ke sînorê Xarpêt û Dêrsimî ser de yo, ewja de Berajê Pembelîkî ame viraþtiþ û nika zî projeyê HES I û HES II erzîyenî fealîyet. Bi dergbîyayîþê OHALî projeyê HESî zî yenî newekerdiþ û zaf hûmare de dewî bin nameyê ‘îstîmlaqkerdiþo lez’ de veng benî.
Projeyê HES I û HES II ke verê cû hetê Wezaretîya Daristan û Dormeyî ra seba Parkê Milî yê Newala Munzurî de bêro viraþtiþ, destûr ameybî dayîþ, dima ra hetê Daîreyo 10. yê Daniþtayî ra bi vatiþê ‘Heta ke qerarê bîyaye yê dormeyî ser de esto yan zî qerarê tesîrê ci seba dormeyî muhîm nîyo nêro dayîþ, destûr nêdîyeno projeyan û projeyî nînî tesdîqkerdiþ’ ame redkerdiþ. Labelê her çiqas ke qerarê winasî ameyî girewtiþ zî herême de OHAL sey firset yeno dîyayîþ û dewê ke herême de yî bin nameyê ‘Îstîmlaqkerdiþo lez’ de yenî vengkerdiþ. Babete ser o cinîyê dêrsimijî qisey kerdî.
Berajî zerar danî
Cinîyanê Dêrsimî ra Nazîfe Beyîke derheqê projeyê HES I û HES II yê ke viraþtiþê înan Konaktepe de yeno plankerdiþ de qisey kerde û wina va: “Viraþtiþê nê berajan seba bêmerdimkerdiþê herême yo. Berajî zirar danî þar û tebîetê Dêrsimî. Bi viraþtiþê berajan mewsîmî bi hawayo anormal bedilîyayî. Zimistanî varayîþê varan û vewre kêmî bîyo û hewa bîya rutubetin. Nika 4 serrî yo ke herême de ziwabîyayîþêk esto. Nika hewa germ a û no çîyo ke normal nîyo. Ma verê cû qet wina bîyêne? Verê cû nê wextan de vewre estbîye. Zimistanê ma 6 aþmî dewam kerdêne.”
Sanîye Ertaþe zî dîyar kerde ke ‘ma Dêrsim de vera viraþtiþê berajan î’ û qiseykerdiþê xo wina domnaye: “Ya, beraj ame û hewa bîye germin û vewre kêmî bîye. Ma Dêrsim de beraj nêwazenî.”
Ma nêwazenî tîya zirar bivîno
Cinîyanê dewa Çaxperî ra Medîne Arene qisey kerde û wina va: “Ma tîya de beraj nêwazenî. Eke wina bikerî ma do heta dalpeya gonîya xo ya peyêne, xover bidî. Çemê Munzurî erjê ma yo û ma nêwazenî ke erjê ma vinî bibo. Ma nêwazenî mezelê ma binê awe de bimanî. Cayêko bîn yê ke ma þêrî, çin o. Ma nêwazenî sewbîna ca de bicuyî. Beraj do ma rê rijnayîþ bîyaro. Berajo ke yeno viraþtiþ, yeno manaya çinbîyayîþê tebîetî. Do heywanê kuvîyî koç bikerî û tewirê heywananê bînan zî zirar bivînî. Kokê ma tîya de yo, tîya tebîet o. Ma nêwazenî tîya zirar bivîno.”
Ma do nêdî viraþtiþ
Leyla Yildize daye zanayîþ ke bi viraþtiþê berajan do zîyarê tarîxî binê awe de bimanî û va: “Wa zîyarê ma binê awe de nêmanî. Ma zîyaranê xo ser de loqmeyan vila kenî û îbadetê xo kenî. Ma hende serran nêda viraþtiþ û ma do nika ra pey zî nêdî viraþtiþ. Bi hawayo tesilî Nê, Nê Nê. Ma nêwazenî ke tebîetê ma xira bibo.”
Altun Ayataya 62 serreyî zî wina va “Tucarê girdî estî û do ê qezenç bikerî, ma do reyna binî de bimanî. Þaro feqîr do reyna feqîr bimano. Beraj ra ti kesî rê feyde nîno.”
ÞÛJIN/DERSIM
556
YENÝ ÖZGÜR POLÝTÝKA